‘Een monument heeft
iets te vertellen’
Symbolen en Iconen, zichtbare
verwijzingen naar het onzichtbare verleden.
RIJKSMONUMENT 18. Geschiedenis van het bedrijfspand aan DE Dorpsstraat 18,
Schipluiden
anno 1625. nu kunstatelier / galerie GROOT.
Het pand aan de Dorpsstraat 18 stamt uit 1625.
De geschiedenis ervan is beschreven vanaf 1714. Welke
functie dit pand voordien had, is slechts aan het huidige uiterlijk te
reconstrueren. Uit de bouwwijze is af te leiden dat er ten tijde van het bouwen
van het pand no.18, aan weerszijden geen aanliggende
belemmeringen bestonden.
Waarschijnlijk is het in 1625 gebouwd als huis voor
bewoning. De afmetingen van het pand waren toen: 4.70 m.
breed en 9.06 m. lang. De linker zijkant van het pand
is opgebouwd uit een houten wand -zijweeg-
op een gemetselde voeting. De hoge zijweeg loopt door tot in de
zolderverdieping met een lichtkoof in het midden.
In 1768 is het woonhuis no.17
gebouwd. Het pand no.18 is hierna vervolgens verlengd
met een verlaagd achterdeel. In dit verlaagde deel wijzen de nog aanwezige oudhollandse en Delfsblauwe tegels, balkbeschildering en kelder erop, dat
hier een leefruimte is geweest.
Bij de reconstructie is te zien dat er, voor de aanbouw van
het lagere achterdeel van no.18, gebruik is gemaakt
van de muur en dakgoot van no.17. De dakbedekking van
warm roodoranje oudhollandse
dakpannen zet zich voort in het verlaagde dak, met een makelaar op de overgang
van hoog naar lager.
Voorin de 20e eeuw is van de authentieke achter-topgevel met aangebouwde schoorsteen een deel van de
onderpui verwijderd. Een eiken moederbint draagt het bovenste stuk van de muur.
De achterwand is naar achteren verplaatst en verbonden met een plat dak,
waarbij de bestaande muren van de buren gebruikt zijn.
In 1930 tijdens de verbouwing van de bedrijfsruimte door Ambrosius Bontenbal werden in de rechter zijwand zes
raamkozijnen met de negendeling geplaatst en de toegangsdeur werd verplaatst
naar de voorgevel.
In 1992 is de door ouderdom aangetaste constructie van dak
en dakspanten hersteld en zijn de vloerdelen waar nodig vervangen. De houten
aanbouw aan de achterzijde is vervangen. De open werkruimte, met een lengte van
20.35 meter, is nu in gebruik als schildersatelier.
Grote glazen panelen in het dak zorgen voor veel licht in de
zolderruimte, nu galeriezolder.
gemeenteMONUMENT 17. geschiedenis van het pand aan DE Dorpsstraat 17, Schipluiden. 1768. het woonhuis.
In 1768 is door Johannis Tukker het woonhuis no.17
gebouwd.
De woonruimte is in de loop van de jaren vergroot, veranderd
en aangepast, maar er zijn nog veel aanwijzingen zichtbaar die aangeven in
welke volgorde de verschillende verbouwingen van woon-
en leefruimte hebben plaatsgevonden.
Omstreeks 1900 is er een grootscheepse verbouwing van no. 17
is uitgevoerd door Dirk Bontenbal. De voorgevel wordt totaal vervangen,
opgemetseld in handvorm ijsselstenen met knipvoeg in
lichte tint. Met de huidige versierende vorm van de klokgevel. Binnenshuis
werden gang-lambriseringen, kamerplafond en
haardombouw met vakmanschap aangebracht. De beide schoorstenen op de
tussenverdieping zijn afgetimmerd met kraaldelen met hierin een luikje,
waarachter de gietijzeren opening zit met twee uitneembare schuiven voor het
roken van etenswaren.
Met de renovatie in 1993 zijn er in het woonhuis
verbeteringen uitgevoerd. Naast de plaats van de oorspronkelijke opening, die
in de 20e eeuw afgesloten was, is een nieuwe doorgang gemaakt, waardoor werk- en woonruimte weer binnendoor toegankelijk zijn. De
zandkleurige stenen vloer met vloerverwarming zorgt binnenshuis voor een
aangenaam klimaat.
Van de rechter buitenzijmuur is de stuclaag verwijderd. Het
metselwerk, een oude handvorm steensoort: de appelbloesem, kwam hierdoor weer
tevoorschijn. Schilderingen op de deuren die dateerden uit de art-nouveau periode zijn na het verwijderen van het triplex
weer tot oude glorie gekomen. In de bovenverdieping zijn de oude hand-geschaafde planken weer te zien indertijd behandeld
met een wassing van beits en afgedekt met de transparante Japanse hoogglans. Op
de traptreden is de oorspronkelijke verf, zwart met rozerode
dodekop zichtbaar. In de ingebouwde kast schittert hier en daar nog het
oorspronkelijke kastrood.
Vanaf 1768 zijn beide panden, woning en bedrijfspand, steeds verkocht als een geheel. Op dit moment zijn ze in eigendom van Piet Broersen, natuurkundige en Rina Groot, beeldend kunstenaar.